Özbekistan, dünya çapında tanınan birçok büyük ve ünlü insana ev sahipliği yapmış ve aynı zamanda çeşitli inanç ve dinlerin uyum içinde doğup geliştiği bir yer olmuştur. Bugün ülkede, Semerkant, Buhara, Hiva ... gibi diğer ünlü İpek Yolu şehirlerinde iyi korunmuş çok sayıda tarihi eser bulunmaktadır. Dünya için bunlar kutsal mekanlardır ve insanlar sık sık bu yerleri ziyaret etme gereği duyar.

2019 Küresel Müslüman Seyahat Endeksi sıralamasına göre Özbekistan, İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkeler arasında en cazip ilk 10 ülke arasında yer alıyor.

Özbekistan, popüler İngiliz dergisi Wanderlust World Guide'a göre "2019'un en hızlı büyüyen turizm merkezi" olarak kabul ediliyor.

Ülkede turizmi geliştirmek, iç turizm ve hac turizmi olanaklarını genişletmek ve yeni turistik güzergahlar oluşturmak amacıyla, Aydar-Arnasay bölgesindeki Cizzak ilinin Arnasay ilçesinde turizm ve ekolojik uyuma dayalı yeni bir ekoturizm destinasyonunun inşası devam ediyor.

Ekoturizm merkezinin 2025 yılının Kasım ayında tam kapasiteyle faaliyete geçmesi planlanıyor. Turistlere yönelik olanakların yanı sıra güneş panelleri, yağmur suyu toplama sistemleri ve atık ayrıştırma noktaları gibi doğanın korunmasına hizmet eden altyapı çözümleri de bulunacak.

Güney Surkhan Baraj Gölü kıyısında 15,7 hektarlık bir alana 140 milyar som değerinde bir ekoturizm kompleksi inşa edilmesi planlanıyor. Projenin çevreye zarar vermeden hayata geçirileceği belirtiliyor. Surkhandarya Bölgesi Valiliği Basın Servisinden yapılan açıklamaya göre, Kumkurgan ilçesindeki Güney Surkhan baraj gölü kıyısında bir ekoturizm kompleksi inşa edilmesi planlanıyor.

Projenin tanıtımında, kompleksin 15,7 hektarlık bir alanı kaplayacağı, ön maliyetinin ise 140 milyar sum olacağı belirtildi.

Turizm Komitesinin SamAuto ortaklığı ve Tegeta Motors'un desteğiyle düzenlediği "Aral Denizi'ni Ziyaret" adlı uluslararası karayolu gezisi projesine katılanlar, Semerkant ve Buhara bölgelerini ziyaret etti.

Proje katılımcıları, Semerkant ve Buhara'nın tarihi anıtlarını, el sanatları merkezlerini, bölgelerin eşsiz ulusal mutfağını ve misafirperverlik geleneklerini yakından tanıma fırsatı buldular. Ziyaret sırasında izlenimlerini ve önerilerini medya ve sosyal medya aracılığıyla gerçek zamanlı olarak kamuoyuyla paylaştılar. Bu da Semerkant ve Buhara bölgelerinin turizm potansiyelinin yaygın olarak tanıtılmasına katkı sağladı.

Bu yolculuk projesinin, turizm yoluyla uluslararası iş birliğini güçlendirme ve Aral Denizi bölgesinin küresel toplumda olumlu bir imaj oluşturma yolunda önemli bir adım olması bekleniyor.

Özbekistan’ın Dünya Miras Listesinde Yeri

Dünya Mirası; UNESCO tarafından listelenen, özel kültürel veya fiziksel öneme sahip yerlerden (orman, dağ, göl, ada, çöl, anıt, kompleks veya şehir gibi) her birine verilen ad olduğundan; Özbekistan’ın da Dünya Mirası listesinde öneli bir yere sahip.

Genel Kurul tarafından seçilen 21 UNESCO üyesi ülkenin oluşturduğu Dünya Miras Komitesi tarafından yönetilen uluslararası Dünya Mirası Programı Birleşmiş Milletler'e bağlı Dünya Turizm Örgütünün (DTÖ) ülkelerden gelen verileri toplayarak yılda bir kez düzenlenerek açıklanıyor. Uluslararası ziyaretçi sayılarını, uluslararası turizm gelirlerini, turistlerin gittikleri ülkedeki harcamalarını ve en çok ziyaret edilen şehirlerin listesini içeriyor. 2024 yılı sonu itibarıyla 168 Dünya ülkesinde 952'si kültürel, 231'i doğal ve 40'ı karma olmak üzere listelenmiş 1.223 alan bulunmaktadır. 2024 yılında, 2023'e kıyasla %11,5'lik bir artışla dünya çapında 1,45 milyar turist, uluslararası ziyaret gerçekleştirdi.

Uluslararası turistlerin en çok ziyaret ettiği ülkeler

Özbekistan Ulusal İstatistik Komitesi verilerine göre, Nisan 2025'ten beri ülke her ay 1 milyondan fazla yabancı turisti ağırlayarak, tarihinde ilk kez aylık turist sayısı bir milyonu aşarak, turizm sektöründe yeni bir rekor kırdı.

Ocak-Eylül 2025 yılının dokuz aylık döneminde yaklaşık 8,6 milyon yabancı vatandaş turizm amaçlı Özbekistan'ı ziyaret etti. Bu sayı, geçen 2024 yılın aynı dönemine göre 2,8 milyon kişi veya %49,3 daha fazla oldu. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre %112,5 arttı. Ayrıca, bu yıl turizm hizmetleri ihracatı da yüksek bir seviyeye ulaştı ve 3,6 milyar ABD dolarını aştı.

Ülkenin komşuları turist sayısı artışında dikkat çekti: Kırgızistan - 2,4 milyon kişi, Kazakistan - 2 milyon, Tacikistan -1,9 milyon. Rusya 757,1 bin, Afganistan - 343,6 bin, Türkmenistan - 275 bin, Çin -176,9 bin, Türkiye -129,9 bin, Hindistan - 55,8 bin, Kore Cumhuriyeti - 35,2 bin. Diğer ülkeler ise 435 bin ziyaretçi getirdi.

Turist akışındaki artış, kültürel ve tarihi rotalara olan ilginin yeniden canlanmasının yanı sıra yabancı turistlere yönelik altyapı ve hizmetlerin de gelişmesini yansıtıyor. Yetkililere göre, bu başarı, Özbekistan'ın turizm potansiyelini artırmak, uluslararası uçuşları genişletmek ve hizmet kalitesini iyileştirmek için yapılan reformların sonucu olarak görünüyor.

Özbekistan’da, Kasım ayı "yaşlı turizm ayı" ilan edildi.

Özbekler, 1-30 Kasım 2025 tarihleri arasında "Yaşlı Turizm Ayı"nı kutlayacak.

Girişim, yaşlı vatandaşları desteklemeyi, aktif rekreasyonlarını organize etmeyi ve iç turizmi teşvik etmeyi amaçlıyor. Kampanya kapsamında konaklama, ulaşım ve müze ve kültürel miras alanlarına girişlerde önemli indirimler sunuluyor.

Özellikle ülkenin tüm bölgelerindeki otel ve diğer konaklama tesislerinde yaşlı vatandaşlara % 20'ye varan indirim sağlanacak.

Milli havayolu şirketi olan Özbekistan Havayolları, 60 yaş üstü erkekler ve 55 yaş üstü kadınlar için ekonomi sınıfı biletlerde %15 indirim uyguladığını duyurdu. İndirim, Kasım ayı boyunca tüm iç hat uçuşlarında geçerli olacak.

Özbekistan Demiryolları da girişime destek vererek, Afrosiyob yüksek hızlı elektrikli trenleri hariç olmak üzere, yurt içi seyahatlerin ücret kısmında %20 indirim uyguladı.

Ayrıca, Kültür Varlıklarını Koruma Kurumu'nun yetki alanındaki devlet müzeleri ve anıtlarını ziyaret eden yaşlı vatandaşlar, %10'a varan indirimle, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yönetilen hac yerlerini ziyaret eden yaşlı vatandaşlar ise %20'ye varan indirimle bilet satın alabilecekler.

"Yaşlı Turizm Ayı" kapsamında düzenlenen etkinliklerle kapsayıcı ve toplum odaklı turizmin geliştirilmesi, yaşlı vatandaşlar için dinlenme ve seyahat açısından konforlu koşullar yaratılması ve ülkenin kamusal yaşamına aktif katılımlarının güçlendirilmesi hedefleniyor.

KAYNAKLAR

1-ÖzbekistanTurizm  Rehberi -Süleyman Merdanoğlu

2-https://uzbekistan.travel/ru/

3-https://www.uzdaily.uz

4-https://zamin.uz/

5-https://gov.uz/

____________________________________________

[1]Süleyman MERDANOĞLU (merdanogluslm@gmail.com)

Özbekistan Uluslararası Altın Miras Vakfı Ankara Bölümü Başkanı

Yorumlar