Orta Asya Devlet Başkanları 7. İstişare Toplantısı'nda bölge liderleri, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin toplantıya tam katılımcı olarak katılmasını oybirliğiyle destekledi.                                                                                                               
Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev, bu kararın Orta Asya ile Güney Kafkasya arasında birleşik bir etkileşim alanı yaratarak yeni bir entegrasyon aşaması açtığını vurguladı.                                                                                     
Devlet Başkanı konuşmasında bölgenin daha da gelişmesi için yapılması gereken temel alanları sıraladı.

Bölgesel entegrasyon

Orta Asya'nın son yıllarda diyalogdan gerçek ortaklığa doğru ilerlediğini, toprak sorunlarının çözüldüğünü, sınırların açıldığını ve enerji, ulaştırma ve ticaret alanlarında iş birliğinin geliştiğini belirten Mirziyoyev, karşılıklı ticaret hacminin 10,7 milyar dolara ulaştığını ve yatırımların yüzde 17 arttığını vurguladı.

Kurumsal güçlendirme

Özbekistan, toplantı formatının stratejik bir platforma, "Orta Asya Topluluğu"na dönüştürülmesini, kalıcı bir Sekreterya ve Yaşlılar Konseyi oluşturulmasını ve uzun vadeli işbirliğini kurumsallaştıracak ulusal koordinatörlerin statüsünün yükseltilmesini önerdi.

Ekonomi ve Yatırımlar

Cumhurbaşkanı'na göre, bölge ülkeleri karşılıklı ticareti 1,5 ila 2 kat artırma kapasitesine sahip. Öneriler arasında 2035 yılına kadar Bölgesel Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Programı'nın kabul edilmesi, Ortak Yatırım Alanı Bildirgesi'nin hazırlanması ve e-ticaretin ortak tanıtımı yer alıyor.

Altyapı ve ulaşım

Mirziyoyev, Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolu, Trans-Afgan Koridoru ve Hazar Denizi geçiş güzergahlarının genişletilmesi de dahil olmak üzere büyük altyapı projelerinin hayata geçirilmesi için çabaların güçlendirilmesi çağrısında bulundu. Cumhurbaşkanı, bu girişimleri koordine etmek üzere bir Altyapı Geliştirme Konseyi kurulmasını önerdi.

Güvenlik ve Afganistan

Bölgesel Güvenlik Konsepti ve Risk Kataloğu değerlendirmeye sunuldu. Devlet Başkanı, Afganistan'ın bölgesel enerji ve ulaştırma projelerine dahil edilmesinin gerekliliğini vurguladı ve Fergana Barış Forumu'nun yıllık uluslararası bir etkinlik haline getirilmesini önerdi.-

İklim ve su kaynakları

Özbekistan, 2026-2036 yıllarının Orta Asya'da Suyun Akılcı Kullanımı için Pratik Eylem On Yılı ilan edilmesini ve Su Yönetimi için Bölgesel Yeterlilik Merkezi kurulmasını önerdi.

İnsani alan

Cumhurbaşkanı, bilimsel ve kültürel alışverişin önemini vurguladı. Girişimler arasında, her yıl Manevi Miras Uluslararası Kongresi'nin düzenlenmesi, Bilimsel Araştırma Fonu'nun oluşturulması ve bölgesel düşünürlerin katkılarına ilişkin bir BM Genel Kurulu kararının desteklenmesi yer alıyor.

Mirziyoyev, konuşmasının sonunda Orta Asya ülkelerinin birliğine vurgu yaparak, "Gücümüz birlikten geçiyor. Başarıya giden yolumuz dostluk ve iş birliğinden geçiyor." dedi.

Zirvede Özbekistan, Türkmenistan'ı yeni "Orta Asya ve Azerbaycan" formatının başkanlığını üstlenmesinden dolayı tebrik ederek, kapsamlı destek sağlamaya hazır olduğunu teyit etti.

https://www.uzdaily.uz/  16 Kasım 2025 

Yorumlar