Özbekistan, 2025 Küresel Yetenek Rekabet Edebilirliği Endeksi'nde (GTCI) 71. sıraya yerleşerek komşularını geride bıraktı ve Orta ve Güney Asya'da lider oldu. INSEAD İşletme Okulu ve Portulance Enstitüsü işbirliğiyle hazırlanan yıllık sıralama, 135 ülkenin yetenekleri geliştirme, çekme ve elde tutma becerisini değerlendiriyor.

Gelir bakımından ikinci en düşük grupta yer alan ülke, bölgesel sıralamada 72'nci sırada yer alan Kazakistan ile 87'nci sırada yer alan Kırgızistan'ı geride bırakarak zirveye yerleşti.

Ayrıca Özbekistan, orta ve alt-orta gelirli ülkeler arasında Ürdün'ü (74.) ve Filipinler'i (75.) geride bırakarak liderliğe yükseldi. Özbekistan'ın genel puanı 43,36 olarak gerçekleşti ve bu, gelir grubunun 33,64'lük ortalamasını önemli ölçüde aştı.

GTCI analistleri, Özbekistan'ın yetenek elde tutma ve mesleki ve teknik becerilerde nispeten iyi bir performans gösterdiğini belirtiyor. Ancak ülkenin yetenek geliştirme ve sosyal becerilerle ilgili alanlarda iyileştirmeler yapması gerekiyor.

Raporda, Özbekistan'ın yetenek verimliliği yüksek bir ülke olarak öne çıktığı belirtiliyor: Ülke, Tacikistan ve Sri Lanka ile birlikte, insan sermayesini ve yenilikçi potansiyeli etkili bir şekilde kullanarak asgari maliyetlerle önemli sonuçlar elde ediyor.

Özbekistan, yetenek çıktıları açısından Katar, Umman ve Çin gibi yüksek gelirli ekonomilerle karşılaştırılabilir durumdadır.

Genel olarak bakıldığında, Orta ve Güney Asya bölgesi, yetenek ekosistemlerinin geliştirilmesindeki genel zorlukları yansıtacak şekilde, Sahra Altı Afrika'daki bazı ülkelerin bile gerisinde kalmaya devam ediyor.

Küresel olarak, gelişmiş ve yüksek gelirli ülkeler GTCI 2025 sıralamasında bir kez daha başı çekiyor. Singapur, genel uyum becerileri, resmi eğitim ve düzenleyici ortam kategorilerinde ilk sırada yer aldı. Onu İsviçre, Danimarka, Finlandiya, İsveç, Hollanda, Norveç, Lüksemburg, Amerika Birleşik Devletleri ve Avustralya takip etti. Amerika Birleşik Devletleri'nin 2013'ten bu yana ilk kez ilk beşin dışında kaldığı kaydedildi.

Raporda, özellikle "dinamik liderler" kategorisi vurgulanıyor: Kişi başına düşen GSYİH açısından beklentileri önemli ölçüde aşan düşük ve orta gelirli ülkeler. Bunlar arasında Tacikistan, Lesotho, Kırgızistan, Malavi, Burundi ve Ruanda yer alıyor.

"Yetenek ve Dayanıklılık: Yıkıcı Bir Dönemde Yol Almak" başlıklı GTCI 2025, ülkelerin jeopolitik istikrarsızlık ve yapay zekanın hızla benimsenmesi karşısında insan sermayesini geliştirme, çekme ve elde tutma becerilerini değerlendiriyor. Bu yıl endeks 135 ülkeyi kapsıyor ve 77 gösterge kullanıyor.

Yeni metodoloji, "uyarlanabilir düşünme" ve kriz zamanlarında dönüşüm yeteneğine vurgu yaparken, "Küresel Bilgi ve Beceriler" kategorisinin adı "Genel Uyarlanabilir Beceriler" olarak değiştirildi. Raporda, kişi başına düşen gelir ile yetenek rekabeti arasında güçlü bir korelasyon olduğu doğrulandı.

 https://www.uzdaily.uz/   28 Kasım 2025

Yorumlar